Một số câu hỏi hay gặp về Máy biến áp (Phần 1)

1. Tại sao công suất của MBA được cho công suất là kVA chứ không ghi là kW?

MBA là thiết bị trung chuyển công suất, do đó chuyên tải qua nó bao gồm cả công suất hữu công (P=kW) và công suất vô công (Q=kVAr). P sinh ra tổn hao tác dụng trong MBA (tổn hao theo định luật Jun-Lenx) gây nóng máy. Q gây ra tổn hao từ (do từ hóa mạch từ mà mạch từ lại không đồng nhất và có khe hở và có dòng phu-co) nên cũng gây nóng máy mà tuổi thọ của MBA lại là một hàm mũ đối với nhiệt độ, do vậy nói chung nhiệt độ là vấn đề cần quan tâm đối với MBA, nếu chỉ ghi là kW thì không thể hiện hết vấn đề này, do đó người ta đưa ra một đơn vị giả tưởng là kVA để thể hiện được hết bản chất nhiệt của MBA (thực tế chỉ có thiết bị đo P và Q chứ không có thiết bị đo S);
Vì nó chuyên tải cả P và Q nên tất nhiên là nảy sinh ra hệ số công suất Cos(phi) nhưng hệ số công suất lại do phụ tải quyết định mà không do MBA quyết định, thông thường đã có P thì tất phải có Cos(phi), do vậy đây cũng là lý do mà công suất của máy nhà chế tạo cho là S chứ không phải là P.

2. Tác dụng của bình dầu phụ MBA?

Như đã biết, nếu dầu tiếp xúc nhiều với không khí (trong không khí có nhiều O-xy, Ni-tơ, hơi ẩm …) sẽ dẫn đến giảm chất lượng một cách nhanh chóng, có bình dầu phụ thì phần dầu tiếp xúc với không khí bị giảm thiểu và chỉ bằng mặt cắt dọc thùng dầu phụ, hơn nữa thùng dầu phụ thường có màng cao su đàn hồi và được nối với bình thở nên càng làm cho dầu ít tiếp xúc với không khí.
Bình dầu phụ thông thường chứa được khoảng 10{0dec171fe8a0c9c97f44ca892c5d723f91456473367b74bf201555aaf41a2cf9} lượng dầu toàn máy, trong quá trình vận hành, vì lý do nào đó mà thùng dầu (nhất là cánh tản nhiệt) bị thủng thì trong thời gian cho phép với lượng dầu trữ trong bình dầu phụ vẫn đảm bảo cho toàn bộ mạch từ và các cuộn dây của MBA được ngâm trong dầu không gây sự cố;
Và tất nhiên có bình dầu phụ nên có ống liên thông từ thùng máy lên, có ống này nên có thể thiết kế thêm rơ le hơi bảo vệ máy.

3. Tại sao đối với thanh cái điện áp thấp thường sử dụng thanh cái cứng và phần gần sứ đầu ra MBA lại được sử dụng bằng các lá đồng mềm?

Dòng điện phía điện áp thấp là lớn nhất khi so sánh giữa 3 cấp điện áp của MBA, do vậy tiết diện cũng cần phải lớn nhất và khả năng tỏa nhiệt cũng cần phải tốt nhất. Dây AC thì không thể chế tạo với tiết diện lớn hơn 500mm2 nên cần phải dùng thanh cái cứng, (để tăng khả năng dẫn điện và giảm chi phí kim loại màu người ta còn sử dụng thanh dẫn tròn rỗng do hiệu ững mặt ngoài)
Khi tính toán chọn tiết diện của thanh cái cứng thì người ta đã tính toán ổn định động và ổn định nhiệt cho nó theo dòng sự cố lớn nhất, tuy nhiên MBA là thiết bị quan trọng và đắt tiền nên cần đảm bảo thật an toàn cho nó. Khi dòng sự cố lớn, thanh cái cứng sẽ giãn nở và có thể ảnh hưởng đến sự an toàn cho các đầu sứ MBA, nếu có phần lá mềm thì không còn lực tác dụng lên sứ. Mặt khác có lá mềm nên khi lắp đặt cũng dễ dàng hơn.

Còn tiếp